Yapılan bir hesaplamaya göre, dünya üzerinde her 2,5 saniyede bir Roald Dahl kitabı satılıyor… Yazarın bu zamana kadar satılan kitaplarının sayısı ise 250 milyonu geçiyor. Charlie’nin Çikolata Fabrikası, Cadılar ve Matilda gibi klasikleşen eserleri ile Roald Dahl’ın kendine has büyülü dünyası, zamanın ötesinde bir sevgiyle kucaklanmaya ve yeni nesillerin kalplerinde yer etmeye devam ediyor. Çocuk kütüphanelerinin vazgeçilmez yazarlarından biri olan Roald Dahl’ı biraz daha yakından tanıyalım…

Kısaca Yaşamı…

Roald Dahl, 13 Eylül 1916'da Galler'in Llandaff şehrinde doğdu. Norveç asıllı ebeveynleri, ona Güney Kutbu'na ulaşan ilk adamın adını verdiler. Babasını kaybettikten sonra küçük yaşta yatılı okula başladı. Yatılı okul sisteminin sert ve gereksiz kurallarla dolu olduğunu düşünüyordu. Kitaplarındaki bazı kötü yetişkin karakterlere, okulda tanıştığı müdür ve öğretmenlerin ilham kaynağı olduğu da düşünülüyor.

Önce Asker Sonra Gizli Ajan

İkinci Dünya Savaşı sırasında, Dahl henüz 23 yaşındayken Kraliyet Hava Kuvvetleri'ne katıldı. Pilotluk eğitimi aldı ve ön cephede savaştı. Geçirdiği uçak kazasının ardından Dahl başından yaralandı ve İskenderiye'deki Kraliyet Donanması Hastanesi’ne nakledildi. Hastanede geçirdiği süre, onun yazı dünyasına adım atmasında büyük rol oynadı.

Savaştan sonra Dahl, Washington D.C.'de yeni bir göreve atandı. Bu süre zarfında James Bond serisini yazan Ian Fleming gibi diğer tanınmış İngiliz yazarlarla çalıştı. Ian Fleming ile bir James Bond filmi olan “You Only Live Twice” filminin senaryosunu yazdı. Dahl aynı zamanda Washington'da bulunduğu süre boyunca İngiliz casusu olarak da çalışıyordu.

Roald Dahl’ın Amerikalı oyuncu Patricia Neal ile olan evliliğinden beş çocukları oldu. Çocuk kitapları yazarlığı da, babalık serüvenin ardından başladı. Yayınlanan ilk kitabı 1961'de James ve Dev Şeftali'ydi ve onu Charlie ve Çikolata Fabrikası izledi.

23 Kasım 1990'da yaşamını kaybettiğinde 74 yaşındaydı. Dahl'ın ölümünden sonra ikinci ve son eşi Felicity Crosland, onun mirasını onurlandırmak adına bir vakıf kurdu. Aynı zamanda Great Missenden'de bulunan Roald Dahl Müzesi ve Hikaye Merkezi'nin kurulmasında da etkili oldu. Roald Dahl, yaşamı boyunca yetişkinlerin yanı sıra çocuklara yönelik kitaplar da dahil olmak üzere 50’ye yakın kitap yazdı.

Roald Dahl, her gün yaklaşık dört saatini bahçesindeki bu kulübede hikayeler yazarak geçiriyordu.

Roald Dahl'ın Kitapları Neden Bu Kadar Seviliyor?

Roald Dahl'ın öyküleri çoğu zaman bir çocuğun bakış açısından yazılıyor, bu da onun eserlerini çocuklar için oldukça anlaşılır kılıyor. Ayrıca genellikle çocuklardan nefret eden veya onları küçümseyen kötü yetişkinlere ve çocuklara yardım eden en az bir iyi yetişkine de yer veriliyor. Bu açıdan Roald Dahl'ın erken yaşamı ve çocukluk döneminde yetişkinlerle yaşadığı deneyimlerin kesinlikle yazdığı karakterleri şekillendirdiği görülüyor.

Roald Dahl'ın Yazım Türü

Roald Dahl'ın kalemini tanımlamak oldukça zor olsa da, fantastik öğelerle hem komediyi hem de gerilimi harika bir şekilde harmanladığını söylemek mümkün. Gerçek dünyanın dışında olan karakterleri, komik olaylarla dolu hikayeleri ve alt edilecek kötü adamları ile hemen hemen her kitabı baştan sona soluksuz bir okuma macerası sunuyor.

Kitaplardaki Çizimler

Roald Dahl’ın hikayelerini görsel anlamda akıllara kazınmasını sağlayan kişi ise Quentin Blake. Blake’in resimlediği ilk Roald Dahl kitabı The Enormous Crocodile. Ardından diğer Dahl kitaplarına da çizimleriyle Quentin Blake hayat veriyor. İkilinin bu başarılı ortaklığı, Roald Dahl’ın yarattığı karakterleri Blake’in illüstrasyonlardan farklı bir şekilde hayal etmeyi imkânsız hale getiriyor.

Yaşamından Yansıyanlar

Pek çok yazarda olduğu gibi Dahl’ın kitaplarında kendi yaşamından pek çok iz bulmak mümkün.

• Yatılı okuldayken, Dahl ve bazı arkadaşları yakındaki Cadbury çikolata fabrikasına çikolata tadımcıları olarak seçiliyorlar. Roald, yeni bir çikolata icat edip Bay Cadbury'nin övgüsünü kazanacağının hayalini kuruyor. Bu durum Dahl'ın Charlie ve Çikolata Fabrikası hikayesine ilham kaynağı oluyor.

• Fantastic Mr. Fox’taki tilkilerin evi, ilhamını Roald Dahl'ın İngiltere'nin Great Missenden köyündeki evinin dışında büyüyen devasa bir ağaçtan ilham alıyordu.

• Roald, BFG'deki ana karakterlerden birine ilk torunu Sophie'nin adını verdi.

• Roald Dahl’ın ilk yazdığı hikayelerden biri, uçaklarda her türlü mekanik soruna neden olan Gremlinler adı verilen bir grup yaramaz küçük yaratık hakkındaydı. Bu hikaye, onun pilotluk zamanlarına dayanıyordu. Gremlinler daha sonra Spielberg’in ünlü filmine de ilham kaynağı oldu. -

• Roald Dahl, Cardiff, Galler'de büyüdü ancak ailesi Norveç'ten taşınmıştı. Evde sık sık ana dili Norveççe konuşuluyordu. Bu nedenle The Twits, Norveçli bir büyükannesi olan Birleşik Krallık'tan genç bir oğlan hakkındadır ve kısmen onun iki eviyle olan ilişkisinden ilham almıştır.

Sinema ve Tv Yapımına Dönüşen Eserleri

Willy Wonka&the Chocolate Factory (1971)

The Witches (1990)

Matilda (1996)

James and the Giant Peach (1996)

Charlie and the Chocolate Factory (2005)

Fantastic Mr. Fox (2009)

The BFG (2016)

Matilda: The Musical (2022)

Wonka (2023)

Yazarın, Poison, The Rat Catcher, The Swan, The Wonderful Story of Henry Sugar hikayeleri de Wes Anderson tarafından dört kısa film olarak yakın zaman önce Netflix’te yayınlandı.

Roald Dahl Hakkında İlginç Bilgiler

• Roald Dahl kitaplarını yalnızca kurşun kalemle sarı renkli kağıtlara yazardı.
• Roald Dahl'ın kitaplarının çoğunu bahçesindeki küçük bir kulübede yazdı.
• Roald Dahl hikayelerini yazarken 500'den fazla yeni kelime icat etti.
• Oxford University Press, yazarın kullanmayı sevdiği 8000’e yakın gerçek ve hayali kelimeden oluşan özel bir Roald Dahl Sözlüğü oluşturdu.
• Her yıl 13 Eylül’de dünya çapında Roald Dahl Günü olarak kutlanmaktadır.
• Üzerinde çalıştığı son hikaye, köpeğine konuşmayı öğreten genç bir kız hakkındaydı. Birkaç yıl önce, Charlie ve Çikolata Fabrikası'nın daha önce yayınlanmamış bir bölümü kamuoyuna duyuruldu; bu bölümde yeni bir "vanilyalı şekerleme odası" yer alıyordu. Başlangıçta yolculukta toplam on beş çocuğun olması planlanmıştı.
• Üçüncü çocuğu Theo Dahl ise henüz dört aylıkken bir taksinin çarpması sonucunda ciddi şekilde yaralandı. Roald Dahl, oğlunun beyninde su toplanması durumunu (hidrosefali) önlemek için kullanılan bir cihaz olan Wade-Dahl-Till'in icadı ve geliştirilmesine önemli oranda katkı sağladı. Bu cihaz o zamandan beri dünyanın her yerindeki çocuklarda başarıyla kullanılıyor.

Roald Dahl'ın ünlü "Yazı Koltuğu", Great Missenden'deki Roald Dahl Müzesi’nde yer alıyor.

Roald Dahl'ın muhteşem dünyasında adım atmak için Petit Collective kitaplığında küçük bir keşfe çıkalım.