İklim krizi, hayatımızın inkar edilemez bir gerçeği. Gezegenimizin geleceğine dair endişeleri olan ve çocuklarına çevre bilinci kazandırmak isteyen anne babalar, bazı konuları anlatmakta zorlanabilir. Bu noktada, bizi gerçeklerle yüzleştiren belgeseller iyi birer bilgi kaynağı. Listedeki belgesellerden çocuğunuzun yaşına uygun olanları birlikte izleyip sonrasında bu konular üzerine sohbet ederek varış noktanıza daha hızlı yaklaşabilirsiniz.

Not: Belgesellerin hangi yaş gruplarına uygun olduğuna dair bilgiler Common Sense Media’dan alındı. Başlıkta hangi platformdan izleyebileceğinize dair bilgi bulunmayan belgesellere erişmek için ise internette ufak bir araştırma yapmanız gerekiyor :)

A Beautiful Planet, 2016

6+

A Beautiful Planet, izleyicileri Dünya’nın yörüngesindeki International Space Station’a götürüyor. Anlatıcılığını Jennifer Lawrence’ın yaptığı sıra dışı belgesel ile uzay istasyonundaki astronotların hayatına tanık olabilirsiniz. Uzaydan Dünya’yı görmek ise tam anlamıyla eşsiz bir deneyim. Gezegenimizin güzelliğini uzaydan izlemek paha biçilemez, öte yandan onun üzerindeki yıkıcı etkilerimizi görmek sert bir tokat etkisi yaratıyor. California’nın kuraklık tablosu, Grönland’ın eriyen buzulları gibi çevresel fel aketler güçlü bir farkındalık yaratırken hasarı tersine döndürmeye çalışan insanların hikayeleri, umut ve mücadele isteği aşılıyor.

Before the Flood / Tufandan Önce, 2016

10+

Before the Flood, Birleşmiş Milletler Barış Elçisi Leonardo DiCaprio’nun peşine takılıyor ve iklim kriziyle ilgili çalışmalarına eşlik ediyor. Belgesel boyunca dünyanın farklı noktalarına giden ve bilim insanlarıyla, dünya liderleriyle görüşen DiCaprio, kötümser bir bakış açısıyla yola çıksa da araştırdıkça hala yapılabilecek pek çok şey olduğunu fark ediyor. DiCaprio’nun peşine takılan çocuklar da iklim değişikliğinin nedenleri ve sonuçları hakkında pek çok şey öğrenebilir. Belgeselde eser miktarda küfür olduğunu da not düşelim.

Chasing Coral / Mercan Peşinde, 2017

9+, Netflix

Yönetmen Jeff Orlowski, bu belgeselde tehlike altındaki mercan kayalıklarının durumunu gözler önüne sermeyi ve bu konuda toplumsal farkındalık oluşturmayı amaçlıyor. Chasing Coral’ın yapımında dalgıçlardan fotoğrafçılara ve bilim insanlarına varana dek oldukça geniş bir ekip yer almış. Aylar süren çekimler sonunda ortaya bir görsel şölen çıkmış. Bir yandan su altının büyüleyici dünyasına şahit olurken diğer yandan bu güzelliklerin yavaş yavaş yok olduğunu bilmek üzücü. Yine de çocuklara çevre bilinci aşılamanın en etkili yolu, onları rahatsız edici gerçeklerle yüzleştirmek. Beğenirseniz Jeff Orlowksi’nin bir önceki belgeseli Chasing Ice’ı da izlenecekler listenize ekleyebilirsiniz.

Cowspiracy: The Sustainability Secret / Cowspiracy: Sürdürülebilirliğin Sırrı, 2014

13+, Netflix

Hayvancılık endüstrisinin çevre kirliliği ve iklim değişikliğinin en büyük nedeni olduğunu rakamlarla aktaran Cowspiracy, sürdürülebilirliğin sırrını veriyor. Yani daha fazla insanın vegan hayata geçmesiyle olumsuz tablonun nasıl değişebileceğini anlatıyor. Beslenme başta olmak üzere yaşam tarzına dair tercihlerini gözden geçirmek isteyen yetişkinler ve büyük yaştaki çocuklar için etkileyici bir belgesel. Hayvanlara dair kötü muameleden ölüme oldukça rahatsız edici sahneler var.

David Attenborough: A Life on Our Planet / Gezegenimizden Bir Yaşam, 2020

10+, Netflix

Doğa belgesellerinin efsanevi ismi David Attenborough, A Life on Our Planet’ta iklim değişikliğinin gezegenimiz üzerindeki yıkıcı etkisini gözler önüne seriyor. İnsanın çevre üzerindeki etkisini somut rakamlarla, göz ardı edilemez gerçeklerle yüzleştirerek hatırlatan Attenborough, başlarda kasvetli bir tablo çizse de sadece sonuçları gösterip bırakmıyor. Belgeselin sonunda gezegenimiz için hala umut olduğunu da hatırlatıyor ve neler yapabileceğimize dair fikir veriyor. Belgeselde gerçekler oldukça doğrudan gösterildiğinden çocuklar için yer yer sarsıcı olabilir.

Kiss the Ground / Onarıcı Tarım, 2020

10+, Netflix

Kiss the Ground'un odak noktası, tüm dünyayı etkileyen toprak erozyonu ve onarıcı tarım uygulamalarının erozyon sorunun çözümüne katkıları. Anlatıcılığını Woody Harrelson’ın yaptığı belgeselde çiftçiler, bilim insanları, çevre aktivistleri, ünlüler ile yapılan röportajlar yer alıyor. Önlem alınmadığında toprak erozyonunun neden olabileceği korkunç sorunların yanı sıra onarıcı tarımın ne kadar umut verici olduğunu da gösteren belgesel, bu anlamda dengeli ve teşvik edici bir bakış açısına sahip.

Our Planet / Gezegenimiz, 2019

6+, Netflix

İklim değişikliğinin yaban hayatı üzerindeki etkilerine ışık tutan Our Planet, sekiz bölümden oluşan bir mini belgesel serisi. David Attenborough’nun etkileyici sesi, seriyi mutlaka izlenmesi gerekenler listesine sağlam bir torpille ekliyor. Ama tabii ki, seriyi çocuklarla birlikte izlemek için çok daha fazla neden var. Kuzey Kutbu’ndan Afrika çöllerine, yağmur ormanlarından okyanuslara uzanan belgesel, gezegenimizin güzelliklerini ve yaban hayatının kusursuz ahengini gözler önüne seriyor. İnsanların gezegen üzerindeki güçlü etkilerini görmek ve çocuklara gösterebilmek için harika bir yapım.