“Ya çocuğum arkadaşlarından kötü alışkanlıklar öğrenirse ve onlara hayır diyemezse”…Okulların açılmasıyla beraber birçok ebeveynden sıklıkla buna benzer endişeleri duymaya başlarız. Bir yandan çocuklarımızın sosyalleşmesi, farklı arkadaşlıkları deneyimlemesi hoşumuza gider. Bir yandan ise aile iklimine uymadığını düşündüğümüz arkadaşlıkları oyun dışına çıkarmak isteriz.

Peki çocuklarımızın akran ilişkilerinde nereye kadar müdahaleci olmalıyız?

Ebeveynlerin çocukları üzerindeki kontrol mekanizmaları onlar büyüdükçe orantılı olarak azalmaya başlar. Okulda, girdikleri farklı sosyal ortamlarda istedikleri çocuklar ile arkadaşlık yaparlar, istedikleri oyunları oynarlar. Bu kontrolü kaybetme hali zaman zaman kaygı seviyemizi arttırabilir. Yapabileceğimiz en iyi şey onları doğru şekilde yönlendirmek ve ilişkilerde zorlandığı anlarda kullanabilecekleri stratejileri geliştirmesine yardımcı olmak olacaktır.

Tercihlerini Destekleyin

“Alfa çocuk” terimini son zamanlarda çok sık duymaya başladık. Lider ruhlu, grupları yönetmekten hoşlanan, diğer çocuklar üzerinde hızlıca etki kurmayı başaran çocukları tanımlamak için kullanılıyor. İşte bu alfa çocukların sosyal ortamlarda bir albenisi olabiliyor. Özellikle de duygusal olarak daha hassas çocuklar, alfa çocukların davranış şekillerinden daha hızlı ve kolay etkilenebiliyor.

Çocuklarınızın arkadaş seçimlerini olabildiğinde desteklemeye özen gösterin. Burada önemli olan neden bu arkadaşlıkları seçtiği ile ilgili onunla sohbet etmek. Bu ilişkide çocuğun ilgisini çeken ne, arkadaşının hangi özellikleri hoşuna gitmiş. Çocuğunuzun tercihlerini saygı ile dinlediğinizde ve eleştirisel bir tavır sergilemediğinizde, onun kararlarını önemsendiğinizi ve bir birey olduğunu hissedecektir.

Bazen ebeveyn olarak çocuğunuzun kurduğu arkadaşlıklardan farklı sebeplerden ötürü endişe duyuyor olabilirsiniz. İlk olarak burada hissettiğiniz duygunun sizinle mi yoksa çocuğunuzla mı alakalı olduğundan emin olmaya çalışın. Çocuğunuzu yönlendirmek yerine onunla sohbet edin. İlişki dinamiklerini anlamaya çalışın. Eğer çocuğunuzun da bu ilişkide keyif almadığını gözlemliyorsanız, bunu kendisinin fark etmesini sağlayın. Çocuğunuzun yaşındayken sizin yaşadığınız arkadaşlık ilişkilerinden örnekler verebilir, hikayeler anlatabilirsiniz.

Çocuğun Arkadaşlarını Tanımaya Çalışın

Hem küçük hem büyük yaş çocuklarda, çocuğunuzun arkadaşlarını tanımak için yapılabilecek en iyi şeylerden biri onları kendi evinize davet etmek olacaktır. Bu şekilde ilişkilerini gözleme fırsatı bulabilir, sohbet konularına dahil olabilirsiniz. Özellikle okul hayatına yeni başlayan çocuklarda sınıf öğretmeni ile yakın iletişimde kalarak da arkadaşlık ilişkilerini takip etme şansınız olacaktır.

Duygularını Kabul Edin

Çocuklar zaman zaman arkadaşlıkları ile ilgili çelişkili duygular hissedebilir. Bir taraftan birlikte oyun oynamaktan keyif alırken, bir taraftan arkadaşının sınıfta kaba davranışlar sergilemesinden rahatsızlık duyabilir. Çocuğun hissedebileceği bu tezat duyguları konuşmak, duygularını kabul etmek onun kendi kişisel sınırlarını oluşturmasına yardımcı olacaktır.

Çocuk eğer arkadaşının sergilediği herhangi bir davranıştan ya da sözden rahatsız ise bunu arkadaşına söylemesi için onu yüreklendirmeye çalışın. Beraber çözümler üzerine konuşmak, karşılıklı rol yaparak nasıl konuşacağını deneyimlemek iyi gelebilir.

Aile Sınırlarını Pekiştirin

Aile olarak belirlediğiniz sınırlar hakkında çocuklarınızla beraber konuşun. Bu sınırlar sayesinde çocuklar hangi davranışların kabul edilebilir olduğunu ya da olmadığını deneyimlemiş olur. Her ailenin koyduğu kuralların, aile içi dinamiklerin farklı olduğunu çocuklara anlatmak iyi gelecektir. Bazen çocuklar sizin onay vermediğiniz ama arkadaşının ailesinin onay verdiği bir şeyi isteyebilir. Böyle bir durumla karşılaştığınızda “Bu bizim ailemizin kararı ve biz bunun doğru olduğunu düşünüyoruz. Arkadaşının ailesinin kararı farklı olabilir. Bu bizi ilgilendirmemeli” şeklinde kısa ve net bir açıklamaya yapabilirsiniz.

Akran ilişkilerinde çocukların kendi sınırlarını çizebilmesi, hoşlanmadığı durumlar karşısında hayır diyebilmesi, kendilerini fiziksel ve ruhsal olarak koruyabilmesi çok kıymetlidir. Bu becerilerin gelişimi aile içinde başlar. Ev ortamında çocukların bir birey olarak görülmesi, fikirlerinin önemsenmesi, fikirlerini özgürce söyleyebilecekleri ortamların yaratılması uzun vadede kuracakları tüm ilişkilerde kendi sınırlarını koruyabilmelerine olanak sağlayacaktır.