Sorumluluk bilincine sahip çocuklar yetiştirmek hepimizin hedefi. Çocukları geleceğe hazırlayan bu çok önemli yaşam becerisinin adımlarını atmak için hiçbir zaman erken değil. Yaşına uygun ufak tefek görevlerle hayatının ilk yıllarından itibaren çocuğunuzun sorumluluk bilincini içselleştirmesine yardım edebilirsiniz.

Çocuklara sorumluluk bilinci aşılama konusunda anne-babalar doğal olarak çok istekli. Herkesin hayatını kolaylaştıracak bu güzelliği yapmanın yolu günlük hayatın sorumluluklarına onları da ortak etmek, onlara yaşlarına uygun görevler vermek… Minnesota Üniversitesi’nde yapılan ve tamamlanması 25 yıl süren bir araştırma 20’li yaşların ortasındaki gençlerde başarı oranı en yüksek olanların 3-4 yaş itibariyle ev işlerine yardım edenler olduğunu ortaya koydu. Erken yaşlarda eve dair sorumlulukları paylaşan çocukların bu sorumluluk bilincini hayatlarının her alanına yansıttıkları görüldü. Ev işlerinin paylaşılması sayesinde çocukların sadece sorumluluk bilinci gelişmekle kalmıyor, kendi kendine bir şeyleri başarmış olmanın mutluluğuyla beraber özgüvenleri de gelişiyor. Evde iş bölümü çocukların bir ailenin parçası olduklarını hissetmelerine ve diğer aile üyelerinin ihtiyaçlarını anlamalarına da yardımcı oluyor.

Çocuğunuzun bir şeyleri kendi kendine yapma ya da size yardım etme yönündeki isteklerini engellemek yerine bu rüzgarı arkanıza almanızda büyük fayda var. Doğru adımları atarsanız çocuğunuz 6-7 yaşına geldiğinde pek çok işini kendi kendine halletmesi hayal değil. İlk zamanlarda onlara her şeyi tek tek anlatmanız ve yılmamanız önemli. Belki çoğu kez arkalarını toplamanız ya da her şeyi baştan yapmanız bile gerekebilir. Çocuklara dair birçok konuda olduğu gibi bu konuda da sabırlı olmak kilit nokta.

Çocukların ev içi sorumlulukların paylaşımında zaman zaman isteksiz olması, kendilerine verilen görevlere direnmesi olası. Yaşla beraber bu direncin artması daha da olası. Pek çok ebeveyn nasıl bir dille ya da ne tür taktiklerle çocukları bu görevleri yapma konusunda ikna edeceğini düşünüyor, araştırıyor. Bunu başarmanın sihirli bir yolu yok. Onlara rol model olmakla beraber defalarca görevleri hatırlatmaktan ve zaman zaman ısrar etmekten daha etkili bir yol görünmüyor. Ödül ve ceza, diğer disiplin konularında olduğu gibi sorumluluk bilinci konusunda da ters tepmeye çok müsait yöntemler. İş bölümüne karşı direnç oluşturmamanın yollarından biri de çocuklara mutlaka yaşlarına uygun görevler vermek.

İşte çocuktan çocuğa değişse de yaş gruplarına göre verebileceğiniz genel geçer görevlerin listesi…

18-36 AY

1,5-3 yaş grubundaki çocuklar kendi işlerini kendileri yapma ve anne-babalarına yardım etme konusunda çok istekli oluyorlar. İlk zamanlar çok iyi sonuçlar alamasalar da bağımsızlıklarının gelişmesi için bazı şeyleri (gerektiğinde ufak yardımlarla) kendilerinin yapmalarına izin vermek çok önemli.

-Oyuncakları kutularına koymak

-Kitapları rafa dizmek

-Kirli çamaşırları sepete atmak

-Kirli çamaşırları çamaşır makinesine yerleştirmek

-Temiz çamaşırları çamaşır makinesinden sepete aktarmak

-Çöplerini çöp kutusuna atmak

-Bez ve ıslak mendil getirmek

-Bahçeyi sulamak

-Çiçekleri sulamak

-Evcil hayvanların mamalarını ve sularını vermek

-El yıkamak

-Diş fırçalamak

-Kıyafetlerini giymek (yardım alarak)

-Yere dökülen sıvıları bezle silmek

-Sofrayı kurmaya yardım etmek

4-5 YAŞ

Çocuğunuz bağımsızlaştıkça günlük rutinde daha fazla sorumluluk sahibi olabilir, özbakımlarını büyük oranda kendi kendilerine halletmeye başlayabilirler. 4-5 yaşındaki çocuğunuzu günlük rutinlere ciddi oranda dahil edebilirsiniz.

-Yatak toplamak

-Sofra kurmak

-Market alışverişini yerleştirmek

-Okul çantasını hazırlamak

-Temiz havluları katlamak

-Çorapları eşleştirmek

6-7 YAŞ

İlkokul çağına gelen çocuğunuz üstüne düşen sorumlulukları yerine getirme konusunda daha becerikli. Bu yaş grubundaki çocuğunuzu aile içi işbölümüne iyiden iyiye dahil edebilirsiniz.

-Bulaşık makinesini yerleştirmek (Bıçaklar hariç)

-Yemek hazırlıklarına yardım etmek

-Temiz çamaşırları çekmecelere yerleştirmek

-Kendi odasını toplamak

-Saçlarını taramak

-Kıyafetlerini seçmek ve giymek