Başka bir şehir ya da yeni bir eve taşınmak denilince, yetişkinlerin aklında "yapılması gerekenler listesi" belirebilir. Sürecin fiziki yükümlülükleri anne-babaları meşgul ederken, çocuklar açısından taşınma eylemi; heyecanın yanı sıra endişe, üzüntü, ayrılık kaygısı gibi farklı duygu ve düşünceleri beraberinde getirebilir. Çünkü taşınma bilinmezlik ve belirsizlikleri de barındırır. Bu açıdan bakıldığında özellikle çocuklar için baş edilmesi güç bir durum olabilir. Çünkü çocuklar hayatlarında süreklilik, düzen ve rutin olduğunda kendilerini güvende hissederler.

Her çocuğun taşınmaya verdiği tepki ve onu algılayış şekli de farklıdır. Bu tepkiler çocuğun yeniliklere karşı nasıl bir yaklaşımda olduğuna, mizacına ve yaşına göre değişkenlik gösterir. Küçük çocukların stresle karşı başa çıkma mekanizmaları daha az gelişmiş olduğundan taşınma onlar için daha büyük bir sorun olarak algılanabilir. Boşanma, kayıp ya da göç gibi durumların nedeni olarak taşınmak zorunda kalmak ise elbette çocuklar tarafından daha farklı algılanır. Her taşınmanın beraberinde değişim ve adaptasyon sürecini getireceğini akılda tutarak çocuğun taşınma sürecini olumlu bir şekilde hatırlayabilmesi adına dikkat edebileceğiniz noktaları bu yazıda sizlerle paylaşıyorum.

Taşınma Kararından İtibaren Haber Verilmeli

Taşınma, ebeveynler için hayatın olağan bir getirisi şeklinde algılanırken, çocuklar açısından hayatlarındaki büyük ve önemli değişikliklerden bir tanesidir. Dolayısıyla nasıl taşınmak üzere fiziksel olarak bir hazırlık yapılıyorsa, tüm aile üyeleri için de ruhsal olarak bir hazırlık süreci organize etmek değerli olacaktır. Pek çok kez anne ve babalar çocuklara taşınacakları bilgisini geç vermeyi tercih ederler. Oysa taşınma konusu anne ve babanın gündemini meşgul etmeye başladıktan sonra çocuklar bu durumun kokusunu alır. Dolayısıyla çocuklara taşınma konusuna alışmak ve kabul etmek için yeterli zamanın verildiğinden emin olmak önemlidir. Taşınmayı söylemek için en doğru zaman çocuğun yaşına göre değişmekle birlikte, taşınma için ilk adımları atmadan önce çocuğun haberinin olması gerekecektir.

Çocuklar Sürece Ortak Edilmeli

Taşınma konusu bir aile toplantısında ya da çocukla sakin bir zamanda yapılan sohbette konuşulabilir. Bu konuşmada 5N1K kuralını uygulamak, yani taşınma konusunda çocuğun aklında “Ne? Ne Zaman? Nerede? Nasıl? Neden? Kim?” sorularının cevaplarını vermek değerlidir. Örneğin, hangi eşyalar gidecek, hangilerinin yenisi gelecek, tam olarak nereden nereye gidilecek, kimler bu sürece dahil olacak, neden taşınılıyor gibi pek çok sorunun cevabını çocuğun yaşına göre anlatmak gerekecektir. Bu anlatımdan sonra eşyaları organize etmeye çocuğunuzu dahil etmek, yeni eşya seçiminde çocuğa da söz hakkı tanımak ve yeni evi daha önceden görmek çocuğu taşınma sürecine hazırlayacaktır.

Duygularınızı Paylaşın

Taşınma her şeyden önce bir ayrılık hikayesidir. Eski eve veda edilir, yeni ev karşılanır. Dolayısıyla, hüzün, mutluluk, heyecan, öfke gibi pek çok farklı duygu birden yaşanır. Bu noktada hem kendi içinizde hem de çocukta oluşan olumlu ve olumsuz her duyguyu duyup, kabul etmek değerli olacaktır. Bu duyguların ortak olduğunu hissetmek çocuklara kendini güvende hissettirir. “Biliyor musun canım kızım / oğlum, bu evden ayrılacağımız için bir yanım çok üzgün hissediyor. Buradaki balkonda yaptığımız kahvaltıları özleyeceğim. Bir yandan da çok heyecanlıyım çünkü yeni evimizde kocaman bir bahçemiz olacak.” gibi cümleler duyguları paylaşmanız için size bir alan açacaktır. Hissettiklerinizi yazarak, resim çizerek ya da oyun oynayarak ifade etmeniz için kendinize ve çocuğunuza zaman ayırmanız önemlidir.

Kitaplardan Faydalanın

Taşınma konulu kitaplardan faydalanmak, çocuğun süreç içerisinde karşılaşacaklarını önceden öğrenmesine ve bunları içselleştirebilmesine yardımcı olur. Taşınma konusunu tema olarak belirleyen çocuk kitapları için güzel bir liste arıyorsanız, Petitmag'de konu hakkında paylaşılan yazıya göz atabilirsiniz.

Vedalaşma ve Kutlama

Eğer mümkünse taşınmadan önce çocuğunuzu yeni eve götürmek, boş odaları gezmek ve yeni gelecek eşyalar hakkında konuşmalar yapmak iyi bir fikir olabilir. Eski evden ayrılırken hem komşulara hem de eski evdeki eşyalara veda etmek üzere bir “Veda Partisi” düzenleyebilirsiniz. Yeni evde geçen ilk geceler içinse “Yeni Eve Merhaba” günü organize etmek çocuğun süreci somut olarak deneyimlemesine katkı sağlar.

Ebeveyne Kısa Notlar

• Taşınma sürecini çocuğun başka bir değişim süreciyle benzer zamana getirmeyin. (Örneğin, tuvalet eğitimi, okula başlama, kardeş doğumu vb.)
• Sabır ve anlayışa yer açın. Bu süreçte çocukların normalden farklı davranmaları, uyku problemleri göstermeleri ve davranış değişiklikleri yaşamaları doğaldır. Bu sürecin geçici olduğunu hatırlayarak, taşınma telaşı içinde çocuğunuzla bağlantınızı es geçmeyin.
• Çocuğunuza oryantasyon süresi tanıyın. Yeni evde geçen ilk günlerde yeni mahalle, sokak ve parklarda bir keşif turuna çıkabilirsiniz.
• Günlük rutinleri korumaya çalışın. Pek çok şey değişse de yemek, uyku ve oyun gibi alanlarda bir şeylerin aynı kaldığını görmek çocuğunuza güven verir.
• Çocuğunuzu taşınma sürecinin başından sonuna kadar dahil etmeye çalışın. Tüm süreci anneanne ya da babaannenin evinde geçirmek çocuk için kafa karıştırıcı olabilir. Sürece ne kadar dahil olurlarsa kendilerini o kadar kontrol sahibi hissedeceklerdir.
• Çocuklarda taşınma sonrasında yoğun bir şekilde bebeksi davranışlar, alt ıslatma, kaygı ve korku, uykusuzluk, gece uyanmaları görülüyorsa bir uzman desteği almak değerli olacaktır.

Araştırmalar, taşınmanın birden fazla kez ve üst üste olmadığı durumlarda çocukların gelişimi için bir risk faktörü oluşturmadığını gösteriyor. Bu süreci çocuk için bir travma ya da problem olarak görmektense onun ihtiyaçlarının ve duygularının da göz önünde bulundurulduğu heyecan verici bir macera olarak benimsediğiniz bir taşınma süreci dilerim.