Okulların açıldığı ve derslerin yoğunlaşmaya başladığı bu günlerde çoğumuzun dilinde aynı konu var: “Çocuğumla ödev yapma konusunda zorlanıyorum." Kimimiz çocuklarına ödevlerini hatırlatıcı rolünde, kimimiz masa başında destekçi rolünde, kimimiz ise ödevlere karşı direnen çocuklarını ikna etme çabasında. Biz ebeveynler bugüne kadar çocuklarımızın sadece anne-babası idik, ne ara öğretmenleri de olmaya başladık? Bize yeni verilen bu rolü sevdik mi? Pek de emin değilim.

BU ÇATIŞMA NEDEN OLUYOR ve NELER YAPILABİLİR?

Çocuğunuzun karakteri, mizacı ve öğrenme stili bu süreçteki en belirleyici faktörlerin başında geliyor. Bu nedenle olabildiğince çocuklarınızı başka çocuklarla kıyaslamamaya özen gösterelim ve her çocuğun biricik olduğunu hatırlayalım.

ÖDEVİ SÜREKLİ ERTELEMEK İSTEYEN ÇOCUKLAR

Araştırmacı, yazar ve psikolog Dr. Vanessa Lapointe’nin belirttiği gibi beynin planlama becerisini sağlayan bazı bölümleri çocuk ilkokula başlayana kadar, hatta bazen 12 yaşına kadar tam fonksiyon göstermiyor. Dolayısıyla çocuklar o an keyif aldıkları aktiviteyi yapmaya devam ediyorlar ve ödevlerini tamamlamak için kendilerini bir telaş içinde hissetmiyorlar. Ayrıca ödev kavramı ile yeni tanışan çocuklar verilen çalışma kağıtlarının/ projelerin ne kadar sürede tamamlanabileceğine dair bir fikre de sahip değil. Bunun için biraz deneyim kazanmaya ihtiyaçları var.

Bu noktada ailenin net ve kararlı duruşu önem kazanıyor. Okuldan eve geldikten sonra yapılacakları beraber planlayın ve bunu bir çizelgeye dökerek somutlaştırmaya çalışın. Çocuğun oyuna, bahçeye çıkmaya, arkadaşlarla buluşmaya ve ödeve ayrılan süreleri bilmesi belirsizlikleri ortadan kaldırarak onu rahatlatacaktır. Ödevlerin olabildiğince her gün aynı saat diliminde yapılmasına özen gösterilmesi önemlidir.

MÜKEMMELLİYETÇİ YANLARI AĞIR BASAN ÇOCUKLAR

Bazı çocukların mükemmeliyetçi yanları daha baskındır. Kendi yaptıkları işleri tam olarak yeterli göremezler. İşte bu mizaca sahip çocuklar, ödevleri tamamlama konusunda diğer çocuklara göre daha fazla zorlanabilirler. Yaparlar, silerler ve tekrar yaparlar. Bu da ödevlerin tamamlanma süresini uzatır. Süre uzadıkça hem çocuğun hem de ona yardım eden ebeveynin sabırsızlaştığını görebiliriz.

Bu mizaca sahip çocuklarla çalışırken onlara sonuca değil, sürece odaklandığınızı sık sık hatırlatmak iyi gelecektir. Gösterdikleri çabanın, emeğin önemli olduğunu söyleyin ve bunu davranışlarınızla da hissettirmeye çalışın. Özellikle sınavların başlamasıyla rekabet içinde hissetmek bu çocuklar için biraz daha zorlayıcı olabilir. Sizin için önemli olanın sınavlardan aldığı puan değil, gösterdiği çaba olduğunu belirtin.

ACELECİ OLMAYA YATKIN ÇOCUKLAR

Bazı çocuklar okuldan eve gelir gelmez, çantasından ödevini çıkarır. Üstün körü bir şekilde çalışmalarını tamamlar. Ödeve minimum vakit ayırarak, eğlenceli aktivitelerin süresini artırmak ister.

Burada çocuğunuzla beraber ödevlerin üzerinden geçmek, neleri tamamlamış ve neler eksik kalmış bir kere daha bakmak iyi gelebilir. Bu hangi çalışmalara daha fazla vakit ayırması gerektiğini anlamasına yardımcı olur. Özellikle matematik ödevlerinde cevaplarını bir kere daha kontrol etmesini, yazılı ödevlerde ise baştan okuyarak yazım kurallarına bakmasını hatırlatabilirsiniz.

BAŞKALDIRAN ÇOCUKLAR

Bazı çocuklar ödevler ve sorumluluklar karşısında isyancı bir tutum sergiler. Sıklıkla bunların gereksizliğinden size bahsederler, verilen çalışmaların içeriklerini sorgularlar ve ödevleri tamamlamakla ilgili yoğun bir direnç sergilerler.

Bu mizaç özelliğini kötü ya da yanlış olarak etiketlememek gerekir. Farklı düşünebilen, yaratıcı, kalıpların dışına çıkmaya meyilli olan bu çocukların uzun vadede çok şahane işlere imza atabileceğine dair çalışmalar olduğunu unutmayalım. Öte yandan bu mizaç şekli şu an çocuğunuzun öğretmenlerle olan ilişkisini zedeliyorsa, akademik hayatta zorlanmasına sebep oluyorsa bu isyankar davranışları belli bir ölçüde kontrol altına almak gerekebilir.

Çocuğunuzla okulda yapılan her çalışmanın odak noktasının yeni bir şeyler öğrenmek olduğuyla ilgili sohbet edebilirsiniz. Yeni şeyler öğrendikçe, zihinde yeni çağrışımlar olacağını ve tüm bunların onu ilerde yapmak istediklerine yakınlaştıracağını anlatabilirsiniz. Okul süreçlerini uzun vadeli tutkuları ve arzuları ile ilişkilendirmek iyi gelebilir.

UNUTKAN ÇOCUKLAR

Ebeveyn olarak belli bir gelişim yaşına kadar çocuklarımızın organizasyon becerilerini desteklememiz gerekiyor. Bu ihtiyaç bazı çocuklarda diğerlerine göre daha yoğun ve belirgin olabilir. Genellikle bu durum sadece ödev konusu ile sınırlı kalmıyor. Okula giderken çantasını hatırlatma, arkadaş doğum gününe giderken hediyeyi hatırlatma, arabadan inerken montunu almayı hatırlatma gibi sayısını kolaylıkla artırabileceğimiz örnekler verilebillir.

Planlama becerisi için daha fazla desteğe ihtiyaç duyan çocuklarla daha sık hatırlatma ve tekrar yapmak gerekir. Günün, haftanın planını beraber yapmak ve bunu takip etmek önemlidir. Okuma yazma bilmeyen yaş grubunda görsellerle bunu destekleyebilir, büyük yaş grubunda ise küçük yazılı notlarla bunu yapabilirsiniz. Çocuğun planlama becerisi gelişene kadar destek olmak, sonrasında kademeli olarak çekilmek ve sorumluluklarını kendisinin almasını sağlamak iyi gelecektir.