İlkokula başlamak hem çocuklar hem de anne babalar için çok heyecan verici, bir o kadar da stres yüklü olabiliyor. Fakat bugüne önceden biraz hazırlık yaparak çocuklarınızın uzun yıllar sürecek akademik eğitimlerine güzel bir başlangıç yapmalarını sağlayabilirsiniz.

ÇOCUKLARI DUYGUSAL OLARAK OKULA HAZIRLAMAK

Yeni bir ortama, yeni öğretmenlere ve yeni arkadaşlara alışmak çocuklar için biraz zorlayıcı olabilir. Hayatlarının bu çok önemli dönüm noktasında çocukları psikolojik olarak desteklemek önemli.

Okula dair konuşmalar yapmak

Okuldan önceki haftalarda aşırıya kaçmamak üzere okula dair konuşmalar yapın. Bir okul gününde neler yapıldığını, okulda kaç saat geçireceğini, diğer çocukların da okulda ilk günleri olduğunu, yardıma ihtiyacı olduğunda neler yapabileceğini, okul çıkışında onu kimin alacağını, akşam evde buluştuğunuzda neler yapacağınızı anlatın. Tüm bu konuşmaları onların okullu hayatı zihinlerinde konumlandırmalarına yardımcı olur.

Okulu önceden gezdirmek faydalı mı?

Çocuğa ebeveynlerinin çoktan seçtiği okulu gezdirmek istenen faydayı sağlamayabilir. Çocuğa okulu gezdirerek “Sevdin mi? Burası güzel mi?” gibi sorular yöneltmek de pek doğru bir yaklaşım sayılmaz. Çocuklar buna karar verecek olgunlukta değildir. Üstelik eğer çocuğunuz “Hayır, beğenmedim.” derse, verecek doğru bir cevabınız olmayabilir. Bunun yerine belki arabayla okulun önünden geçebilir, “Biliyor musun okula başlayacaksın, bak burası yeni okulunun bahçesi” gibi bir ön tanıtım yapabilirsiniz.

Tanıdık yüzler olması avantaj

Aynı sınıfta daha önceden mahalleden, kreşten tanıdığı arkadaşları varsa bu büyük avantaj. Okul açılmadan önce oyun randevuları düzenleyerek çocuğunuzun sınıf arkadaşlarıyla kaynaşmasını sağlayabilirsiniz. Kendisiyle beraber oyun arkadaşının/arkadaşlarının da okula başlayacağını bilmek onu rahatlatır.

Çocuk kitaplarından faydalanın

Tematik çocuk kitaplarından her konuda olduğu gibi okula başlarken de destek alabilirsiniz. Kitap seçiminde dikkat edilmesi gereken bazı anahtar noktalar var; yabancı dilden çevirilerde yabancı ülke kavramları ve yaşantıları olduğundan, bazen kavram kargaşası yaşanabilir. Uzun cümleleri olan kitaplar, hem sıkıcı hem de dikkat dağıtıcı olabilir. Bu tarz kitapları kısaltarak okuyabilirsiniz.

Kitapları herhangi bir beklenti içinde girmeden, günlük okuma rutininde okumak gerekir. Yani, ¨Bak şimdi bir kitap okuyacağım sana. Bu çocuk okula gitmek istemiyormuş aynı senin gibi.¨ şeklinde kişisel gönderme ve benzetmeler yapmaktan kaçının. İstenenin çocuğa bir farkındalık vermek, korkmanın-anneden babadan ayrılmanın ve üzülmenin de bir his olduğunu göstermek olduğunu unutmayın. Karşılaştırma yapmadan, duyguları rencide etmeden ve sonuç beklentisi olmadan okumak gerekir. Ona kitapları okurken size sorular sormasına izin verin ve sorularını dürüst şekilde cevaplayın. “Sen de böyle hissettin mi?” sorusunu sorarsa da dürüst olun. Siz benzer hisler yaşamamış olabilirsiniz ama tanıdığınız birinden örnekler verebilirsiniz ya da ¨Başka bir çocuğa olmuştu ve o yüzden bu kitap yazıldı.” şeklinde bir açıklama yapabilirsiniz.

Kitapların yanı sıra, evde okulla ilgili oyunlar kurmak ve birlikte oynamak da faydalı olacaktır. Öğretmen ya da öğrenci olun, çocuğunuzun okulda geçireceği bir günü evde rol oyunlarıyla canlandırın. Oyun çocukların endişelerini ve heyecanını da dile getirebileceği bir fırsat sunar.

Okul alışverişi...

Okul alışverişine çocuğunuzla birlikte çıkabilir ve listedeki kıyafetleri, aksesuarları ve kırtasiye malzemelerini seçerken ondan da fikir alabilirsiniz. Ancak bu paylaşımın pozitif bir deneyim olmasına dikkat etmek gerekir. Çocuğunuzun istekleriyle sizinkiler uyuşmayabilir. Bütçe-zaman-mekan-duygusal iniş çıkışlar açısından alışverişin makul çerçevede yapılmasına özen gösterin. Alışveriş esnasında çocuğunuz okula paralel olarak gösterdiği direnci göstermeye devam edebilir. Bu esnada yaşanacak ufak tefek iniş çıkışları doğal karşılamak da çok önemli. Bu paylaşımın pozitif bir deneyim olması gerektiğini unutmayın; gününüz gözyaşı, inatlaşma, çift taraflı öfke ile bitmemeli.

ÇOCUKLARA GELİŞİMSEL YETENEKLERİ KONUSUNDA DESTEK OLMAK

Okulla birlikte çocuğunuz o güne kadar kendi başına yapmadığı pek çok şeyi yapmak zorunda kalabilir. Okulların açılmasından önceki dönemde onu kendi kendine giyinmek, tuvaleti tek başına kullanmak gibi konularda cesaretlendirmek için özel çaba harcamak faydalı olacaktır.

Kişisel hijyene dair temel kuralları tekrar tekrar hatırlatmanızda fayda var. Bahçede toprakla çamurla oynadıktan sonra, yemeklerden önce elleri yıkamak gibi…

Tuvalet alışkanlığı konusunda da pratik şart. Tek başına tuvalete girmeyi, kendisini temizlemeyi, sifonu çekmeyi ve son olarak ellerini sabunla yıkamayı bildiğinden emin olun.

Çocuğunuz ilkokula başlamadan önce kendi kendine giyinip soyunmayı öğrenmiş olması önem taşıyor. Bu hem sabah hazırlıkları sırasında hem de spor dersleri öncesi giyinip soyunma durumunda gerekli bir yetenek. Terlediğinde üstündeki bir katmanı çıkarması ya da tam tersi üşüdüğünde üstüne bir şey giymesi gibi konularda da telkinlerde bulunabilirsiniz. Fermuarlı üstler, cırt cırtlı ayakkabılar gibi kolay giyilen ve çıkarılan kıyafetler seçerek ona bu konuda yardımcı olabilirsiniz.

OKUL DIŞI AKTİVİTELERİ BİR SÜRELİĞİNE YAVAŞLATIN

Okulun ilk haftalarında çocuğunuz eve çok yorgun döner. Yeni düzene alışma sürecinde yeteri kadar dinlenebilmesi, uykusunu alabilmesi için de ev dışı aktiviteleri azaltarak ona destek olmanız gerekebilir.

LOJİSTİK HAZIRLIKLAR

Her şey bir yana, okullu günlerin temposuna hazırlanmak başlı başına bir mücadele olabilir. Fakat birkaç detayı önceden planlayarak, basit ipuçlarıyla hayatınızı kolaylaştırmak mümkün. İşte işinize yarayabilecek birkaç öneri:

Okul ve veliler ile iletişimde olun

Kayıt gününden itibaren okulla ve çocuğunuzun öğretmeniyle iletişiminizi sıkı tutun. Hangi durumda kimi arayabileceğinizi öğrenin. Velilerin iletişimi için kurulan mail ya da WhatsApp grupları varsa onlara dahil olabilirsiniz, böylece herhangi bir detayı atlama olasılığınız azalacaktır.

Çocuğunuzun kişisel eşyalarını hazırlamak

Kaybolması, karışması muhtemel kıyafetleri, eşyaları etiketleyin. Kırtasiye malzemeleri için çocuğunuzun isminin yazılı olduğu özel etiketler tasarlayabilirsiniz. Kıyafetlerin pek çoğunda etiket kısmında çocuğunuzun ismini yazabileceğiniz boş bir yaprak bulunur. Dikilebilen ve yapışkanlı etiketler de epey işe yarar. Eşyalara ve kıyafetlere isim yazmak ayrıca aidiyet ve şahsi eşyaya sahip çıkma becerilerini de geliştirir.

Okul rutini için hazırlıkları önceden yapın

Okul rutinine hızlıca alışmak için uyku saatlerini okul açılmadan en az bir hafta önce düzenlemeye başlayın. Erken yatmalı, erken kalkmalı kış saati uygulamasına geçme işini son güne bırakmayın.

Rutinlerinizi daha kolay oturtmak için eğlenceli hale getiren görsel hatırlatma tablolarından faydalanabilirsiniz. Günlük ve haftalık çizelgeler için Pinterest’ten ilham alabilirsiniz. Bu görsel hatırlatma tablolarının en güzel yanı, belirsizliği ve çocuğun kaygılarını azaltması.

Rutin konusunda rol model olun

Rutin konusunda ailenin rol model olması da çok önemli. Ebeveyn için de günlük akış tablosu, yapılacaklar listesi hazırlayabilirsiniz. Anne-baba, anneanne-babaanne, yardımcı-bakıcı için de günlük ve haftalık program panoya asılmalı ve ev rutini konusunda herkes ortak bir yaklaşım benimsemeli. Aileler için yapılmış ortak takvimlerden, buzdolabına veya duvara asabileceğiniz silinir tahtalardan da faydalanabilirsiniz.

Akşamdan hazırlık yapın

Çok bilinen ama her fırsatta hatırlatılması şart olan bir ipucu: sabah giyilecek kıyafetlerden okul çantasına her şeyi bir önceki akşam hazırlayın. Hatta daha da üst seviye bir hazırlık seviyesi; tüm kıyafetleri pazar akşamından haftalık olarak planlamak ve hepsini askı askı hazır bulundurmak. Bunun için dolap içi düzenleyici raflardan yardım alabilir, her bir rafın içine haftanın günlerini çocuğunuzla beraber eğlenceli bir aktiviteyle yazabilir, ve tüm hafta giyeceklerini bu raflarda hazırlayabilirsiniz. Tüm bu hazırlıkları hem çocuğunuz hem de kendiniz için yaparak ekstra zaman kazanırsınız.